TÌM HIỂU THUẬT NGỮ “GIỚI – ĐỊNH – TUỆ” TRONG ĐẠO PHẬT

Trong đạo Phật, thuật ngữ “Giới – Định – Tuệ” được hiểu là con đường duy nhất để đưa hành giả tiến đến “giác ngộ” và “giải thoát”. Vậy “giới định tuệ” là gì? Tầm quan trọng của Giới, Định, Tuệ trong tu tập như thế nào? Vì sao đệ tử xuất gia và tại gia cần trau dồi, tăng trưởng mạnh mẽ “Giới – Định – Tuệ” để đạt được mục đích giải thoát khỏi khổ đau trong “sinh tử luân hồi”? Tất cả thắc mắc sẽ được giải đáp phía dưới đây.

1. Định nghĩa, khái niệm về Giới – Định – Tuệ: “Giới – Định – Tuệ” hay còn gọi là “Tam vô lậu học”, là con đường, lộ trình tu tập giúp hành giả có thể giải thoát khỏi phiền não và khổ đau, đạt được mục đích cứu cánh trên con đường tu hành và có thành tựu Niết bàn.

Đây là khái niệm quan trọng trong Phật giáo, là một nếp sống đạo hạnh và trí tuệ mang lại hạnh phúc cho bản thân và người khác.

2. Giải thích từ ngữ

– GIỚI: Giới là quy tắc để bảo vệ thân thể, lời nói, tâm trí khỏi những điều ác, ngăn chặn hành vi xấu xa. Giới dùng để kiểm soát tâm thái của con người, tránh những suy tư ác ý và nghiện ngập vật chất. Giới sẽ giúp chúng ta biết đủ, biết dừng, không tham quá, đánh bại được tâm tham lam của bản thân.

– ĐỊNH: Định là việc kiểm soát tâm trí và cảm xúc của bản thân. Khi thiếu định lực, chúng ta sẽ dễ bị tâm sân, mọi việc đều khiến bạn phiền lòng, có thể tự đánh bản thân mình. Để tránh điều này chúng ta cần tu định để có định lực.

– TUỆ: Tuệ trong giới định tuệ chính là sự hiểu biết về thực tế và khả năng tỉnh táo trong suy nghĩ, hành động. Nhờ đó mà mọi quyết định và hành động đều trở nên đúng đắn.

Khi không có trí tuệ khiến bản thân bị tâm sân và không nhận được việc xảy ra một cách rõ ràng. Người có trí tuệ sẽ có định lực để xử lý vấn đề dễ dàng, hiệu quả. Theo pháp Phật, người hiểu rõ Phật pháp là người có trí tuệ và sẽ sử dụng trí tuệ một cách hiệu quả.

2. Tầm quan trọng của Giới – Định – Tuệ

Giới – Định – Tuệ như kiềng ba chân, nếu thiếu một không thể đứng vững, nếu người tu không giữ giới thì chỉ có thể đạt được định, tuệ của ngoại đạo. Cho nên, không thể trụ vững trên mảnh đất Giới, thì Định và Tuệ không thể nẩy mầm. Kinh Lăng Nghiêm đã khẳng định: “Dẫu có người tu hành được đắc định, đắc tuệ mà không có giới, thì cũng như ma đạo mà thôi”.

Tóm lại: Giới – Định – Tuệ là con đường duy nhất cho người xuất gia hầu làm thanh tịnh thân tâm, đoạn trừ hết tất cả vô minh tham ái, triền phược nhiễm ô, giúp cho người tu hành có một cuộc sống đạo đức an lạc thật sự. Đối với xã hội, Giới-Định-Tuệ còn có giá trị đích thực nhằm thiết lập một trật tự đạo đức văn minh. Đối với nhân loại, Giới là cơ sở vững chắc để xây dựng một nền hòa bình nhân ái.

Tu tập Giới – Định – Tuệ, cũng chính là tu tập tất cả các pháp môn mà Đức Phật đã chỉ dạy. Có Giới-Định-Tuệ sẽ khai thông được những vướng mắc trở ngại giữa cõi trần thế khổ đau này.

Quận 12, đêm 25.5.2024
Shaolaojia sưu tầm & giới thiệu.

Ôm mỗi cái, lõi nồi cơm điện
Đầu đội trời, thân diện “phấn y”¹
Chân trần, chẳng dép, đen chì
Nhàn du khắp cõi, hiển kì…, quái sư².

Dân quỳ lạy, kính như Phật tổ
Giáng trần gian, cứu khổ, độ nguy
Chẳng đao, không kích, chẳng chùy
Xàm tăng, tút tận, biên thùy… hãi kinh.

Thị thành “sãi”, giật mình, thon thót
Thích “cúng dường”³, ngưng “hót” líu lô
Lê Hà⁴, miệng há chữ “Ô”
Mặt y đứa gọi “phản đồ”…, chết trân!

Chỉ nhiêu đấy, tự Tần chí Tấn
Thảy tham quan, nhìn “phấn tảo y”
Bỗng dưng, dzà soát, nhiệm kỳ
Suốt năm năm chẵn…, ăn gì, sạch không?

…

Lõi cơm điện, cường công, quan cách
Tảo phấn y, thiện trách, xàm tăng
Lạm bàn, nhị chữ “quyền năng”
Với tôi, Minh Tuệ sáng bằng…, chư tiên !.

Tp.HCM, ngày 23.5.2024
Thiều Ngọc Sơn
—————-
Ghi chú:
¹. Phấn y: tên đầy đủ là Y phấn tảo, một loại y phục quy định bắt buộc đối với những đệ tử Phật môn tu theo phái “hạnh đầu đà”. Y phấn tảo là loại y phục được làm từ những miếng vải vụn, rách nhặt ở nghĩa địa, ven đường,… được giặt sạch, khâu lại để mặc.
². Kỳ quái sư: chỉ khất sĩ Thích Minh Tuệ. Ông tên thật là Lê Anh Tú (sinh năm 1981 tại xã Kỳ Văn, huyện Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh). Minh Tuệ vì mộ Phật nên nguyện cả đời sống và thực hành pháp tu “hạnh đầu đà – 行頭陀”. Và tính từ lúc bắt đầu tu (2015) đến nay, sư đã đi khất thực 4 lần từ Nam ra Bắc và vòng lại.
³. Thích “cúng dường”: Tên cộng đồng mạng đặt cho một Thượng tọa ở Bà Ria-Vũng Tàu. Do vị này hễ mở miệng thuyết pháp, giảng đạo là kêu gọi phật tử cúng nhà, đất, tiền bạc cho nhà chùa.
⁴. Lê Hà: nguyên là tục danh (cũng kêu thế danh) của sư Thích Bửu Chánh (Sinh 1961, nguyên quán xã Tam Quan, huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định). Ủy Viên Hội Đồng Trị Sự, phó ban Hoằng Pháp Trung Ương GHPGVN, Phó trưởng BTS Phật giáo tỉnh Đồng Nai… Sư Thích Bảo Chánh được cộng đồng mạng gọi là sư “hiến kế”, sư “tin tin” v.v. nhân vì trong một lần họp, sư đã hiến kế cho các cao tăng đồng tu khác kiếm tiền làm giàu bằng cách xin số đt, số zalo, facebook của phật tử sau đó đợi đến SN của phật tử thì… nhắn tin chúc mừng. Sư khẳng định mỗi năm chỉ 1 lần nhắn tin chúc SN, ngay lập tức thẻ ngân hàng của thầy sẽ “tin tin”, và tiền sẽ đổ vào… như nước (?!).