Phất trần (拂 = phất qua phớt lại, 麈 = bụi trần, bụi trên trần thế, bụi hồng trần; phất trần 拂 麈 = 拂尘. Phiên âm: fú chén) là danh từ gốc Hán dùng để chỉ một thứ "chổi" đặc biệt chuyên dùng để xua tà khí, quét "hồng trần" trong các nghi thức tôn giáo xưa, đặc biệt là nghi lễ của Phật giáo và Đạo gia Trung Quốc.

Thiên hạ đệ nhất phất trần

     Với Thiền tông, người ta thường thấy các vị Bồ Tát, Trưởng giả, các sư Trụ trì tay cầm phất trần mỗi khi đăng đường thuyết pháp hoặc khi tiến hành các cuộc đại lễ của Phật môn. Và vì vậy, đối với giới tăng ni phật tử Thiền môn thì "phất trần" không những được coi là thứ "pháp khí" không thể thiếu để tiến hành các nghi lễ mà còn là biểu tượng của sự trang nghiêm.

     Với Đạo gia, phất trần được dùng với dụng ý là quét sạch bụi "trần duyên" khiến con người trở nên "siêu phàm thoát tục". Trong các thư tịch, kinh văn của Đạo gia, trong thi ca hội họa cổ... khi đặc tả thần thái tiêu dao tự tại, Tiên phong hạc cốt của các bậc chân nhân như Thái Thượng Lão Quân, Lữ Động Tân, Thái Ất Chân nhân...  đều không thể thiếu cây phất trần, sự uy phong thần vũ của các vị đều là "Các hiển thần thông" của phất trần. Đối với Đạo gia, phất trần không chỉ đơn thuần là “pháp khí” khi đăng đàn hành lễ mà còn để xua ruồi đuổi muỗi, đuổi côn trùng... và quan trọng hơn, phất trần còn là thứ vũ khí dùng để tấn công phòng vệ vô cùng lợi hại. Do lấy phất trần làm vũ khí để phòng thân, tự vệ nên phất trần là vật "Bất khả ly thân", kể cả lúc hành đại lễ cũng như khi vân du ngoài thế tục. Tục ngữ cổ có câu: "Thủ nả phất trần bất thị phàm nhân" (kẻ mà trên tay cầm phất trần tất không phải là người thường) cũng xuất phát từ việc này.

      Shaolin Kungfu nhờ Thất Thập Nhị huyền công mà danh vang thiên hạ. Kungfu của phái Võ Đang cũng nhờ vào "Đa chủng kỳ môn" như Võ Đang Hình ý quyền, Võ Đang Bát quái chưởng, Võ Đang tượng hình quyền (còn gọi là Hình ý linh thủ quyền), Thái cực quyền, Võ Đang thái cực kiếm...mà danh trấn Cửu châu. Phất trần được coi là "đặc dị kungfu", là "kỳ môn binh khí" của võ phái Võ Đang.

      Phất trần xưa có tên gọi là súy tử, về sau lại gọi là trần vĩ, vân triển, phất tử… Phất trần được tạo thành bởi 2 bộ phận: một phần dùng để cầm tức cái cán thường được làm bằng gỗ gọi là "bỉnh" hay "bính" và phần kia là do lông loài thú hoặc sợi bện lại mà thành. Do được hình thành dựa trên nền tảng võ thuật, tuân thủ nghiêm mật qui luật âm dương ngũ hành cùng với triết lý vô vi của Đạo giáo nên bài quyền hễ vũ động thời như "Thiên mã hành không", thần thái phiêu dật, tiên phong hạc cốt. Tuy hình thành dựa trên nền tảng "vô vi" của Lão Trang nhưng không vì thế mà các chiêu thức của bài "võ phất trần" trở nên hời hợt và lạc lỏng mà ngược lại nó không những có kết cấu chặt chẽ, có sự tương quan mật thiết, công thủ kiêm bị, khai hợp khẩn tấu. Về kỹ thuật, phất trần vận dụng một cách linh hoạt các kỹ thuật của Đao pháp, thương pháp, côn pháp, kiếm pháp v.v. trong đấy lấy phách, lạp, triền, đẩu, tảo... làm nền tảng của hoạt động công thủ do vậy kỹ thuật công kích rất phong phú đa dạng, mới lạ và cực kỳ hấp dẫn. 

    Yêu cầu khi luyện: Hình với Ý hợp, Ý với Khí hợp, Khí với Thần hợp. Khi thi triển cần phải đạt đến độ thần thái tiêu dao, an nhiên tự tại, động tác nọ phải nối tiếp động tác kia, liên miên bất đoạn, nhất khí hợp thành.

     Nhằm đổi món kungfu, kích thích võ học phát triển. Nay, fangzi trân trọng giới thiệu đến đọc giả bài Võ Đang Thái Ất phất trần (với lời giới thiệu và bản dịch của Thiều gia), chúc các bạn luyện tập vui vẻ và thành công trong cuộc sống. 

Nguyên văn Hán tự:

武当太乙拂尘（谱）

1. 拭定乾坤　
2. 脚踏五行
3. 横扫千军
4. 翻江倒海
5. 马后扬鞭
6. 灵猴缩身
7. 横扫千军
8. 追风赶月
9. 鹞子翻身
10. 白鹤探水架彩云
11. 下式旋风
12. 太公坐昆仑
13. 叉步搅尘
14. 中盘托尘
15. 青龙入海
16. 黄龙游身连环掌
17. 野马分鬃
18. 降龙伏虎
19. 骑马冲肋拳
20. 黄龙揽尾
21. 回头探星
22. 行步撩衣
23. 太公坐昆仑
24. 回身云尘
25. 二龙戏珠
26. 旋转乾坤
27. 收 式

Bản dịch của võ sư Thiều Ngọc Sơn:

VÕ ĐANG THÁI ẤT PHẤT TRẦN

Dự bị thức:

1. Thức định càn khôn
2. Hoàng long cái đỉnh
3. Cước đạp ngũ hành
4. Hoành tảo thiên quân
5. Phiên giang đảo hải
6. Mã hậu dương tiên
7. Linh hầu súc thân
8. Hoành tảo thiên quân
9. Truy phong cản nguyệt
10. Dao tử phiên thân
11. Bạch hạc thám thủy giá thái vân
12. Hạ thức toàn phong
13. Thái công tọa Côn Lôn
14. Xoa bộ giảo trần
15. Trung bàn thác trần
16. Thanh long nhập hải
17. Hoàng long du thân liên hoàn chưởng
18. Dã mã phân tông
19. Hàng long phục hổ
20. Kỵ mã xung lặc quyền
21. Hoàng long lãm vĩ
22. Hồi đầu thám tinh
23. Hành bộ liêu y
24. Thái công tọa Côn Lôn
25. Hồi thân vân trần
26. Nhị long hí châu
27. Toàn chuyển càn khôn
28. Thu thức

{flv}vodang_phattran{/flv}