Thái cực quyền chính tông hiểu một cách nôm na như tiếng Việt ta tức là Thái cực quyền nguyên bản, chính gốc, không bị lai tạp.

     Vậy Thái cực quyền do ai sáng tạo và thế nào mới là Thái cực quyền "chính tông"?.

     Các nhà nghiên cứu Trung Quốc đều thống nhất và cho rằng TCQ xuất hiện từ rất lâu đời. Trải qua bao thăng trầm, biến thiên của xã hội, TCQ đã được người xưa tu bổ và không ngừng ngày càng hoàn thiện, từ đời này sang đời khác và truyền mãi đến ngày nay. TCQ là thành quả sáng tạo của nhiều người, nhiều đời để lại chứ không phải của riêng một ai.

       Theo sử sách, những động tác có tính thể dục đầu tiên được ghi nhận là vào thời Tam quốc (220 -265) bắt nguồn từ ngũ cầm hý của Hoa Đà, chính những động tác này  mới là căn nguyên của võ học. Năm 527 có nhà sư là Đạt ma từ Thiên trúc sang truyền đạo và truyền cho các môn đồ môn Dịch cân kinh và Tẩy tủy kinh (đây chính là khởi thủy cho môn võ thiếu lâm ngày nay).

      Đời nhà Đường (618-907) có Hứa Tuyên Bình là ẩn sĩ sống tại huyện Nam dương, Hà nam (nhà thơ Lý Bạch đã từng tìm ông nhưng không gặp), học được Thái cực công của thầy Hoan Tử gồm 37 thức, những tên thức so với tên trong TCQ ngày nay không khác bao nhiêu. Ba mươi bảy thức đó còn gọi là Trường quyền; Cùng thời với Hứa Tuyên Bình còn có Lý Đạo Tử, người An Khánh, tỉnh An Huy từng đến võ Đang tu tại Nam nhạc, Lý Đạo Tử luyện Thái Cực công và ông gọi môn kungfu của mình là Tiên thiên quyền Trường quyền; Đời Hậu Lương (907-923) có người đất An huy tên Trình Linh Tẩy, học được từ Hàn Củng Nguyệt môn Thái Cực Công gồm 14 thức (còn truyền đến ngày nay), và ông gọi thập tứ thức Thái cực công là TCQ. Như vậy ta thấy phải đến đời nhà Hậu Lương danh xưng TCQ mới xuất hiện (do Trình Linh Tẩy đặt tên).Cũng theo sử sách, đời nhà Tống (960-1279), TCQ đã được lưu truyền và  khá phổ biến, những người nổi danh hơn cả là Hồ Tử Kính, Trong Thù, Ân Lợi Hanh. Quyền pháp của những người này được gọi là "Hậu thiên Quyền", gồm 17 thức nhưng chỉ có 3 thức là sử dụng chưởng và quyền còn lại là dùng trửu pháp (phép đánh băng chỏ), có lẽ đây cũng là một trong những phát triển của TCQ (TCQ trần thức dùng chỏ hơi nhiều); Đến đời nhà Thanh người ta phát hiện trên bia mộ của Vương Chinh Nam do Hoàng Lê Châu (đời nhà Thanh) đề có đoạn: "quyền thuật môn Thiếu lâm nổi tiếng trên toàn cõi, chủ yếu là tấn công đối phương nhưng cũng có thể bị đối phương tấn công lại. Có một phái gọi là Nội gia quyền, lấy tĩnh chế động khiến cho người tấn công vừa chạm tay vào là ngã. Vì thế gọi Thiếu lâm là Ngoại gia. Người sáng thủy ra Nội gia sống vào đời Tống tên gọi Trương Tam Phong".

      Như vậy, ta thấy phân ra Nội gia và Ngoại gia là sau khi có TCQ. Cũng trên bia đó có một đoạn khác viết "Thuật của Trương Tam Phong, hơn 100 năm sau truyền vào Thiểm Tây mà Vương Tông là người nổi danh nhất". Có thể coi là Trương Tam Phong "theoMinh sử, Phương kỹ truyện thì TTP người đất Liêu Đông, Ý Châu (nay là Phụ Tân,Liêu Ninh), tên là Toàn Nhất, tự là Quân Bảo, Hiệu là Tam Phong. Thân cao lớn, tướng như rùa, lưng như hạc, mắt tròn tai to, râu cứng như kích(?)" là người sáng tạo ra phép lấy nhu chế cương (tức Nội gia quyền). Còn TCQ của họ Trần do Trần vương Đình người Hà nam, TQ(sống cuối nhà Minh -đầu Thanh). Ông từng làm Tuần phủ, án sát Sơn Đông, Trực lệ (Hà bắc), Liêu đông... Từng giữ chức Giám quân chống lại quân Thanh. Khi nhà Minh mất ông ẩn cư đem phối hợp các sớ trường của nhiều môn phái, rút ra 29 thức từ 32 thức trong quyền kinh của Thích Kế Quang, cải tạo thành bài quyền riêng truyền cho con cháu .Trong gia phả chép ông sáng tạo ra 3 môn quyền, Đao, Thương, nhưng về sau chỉ truyền lại quyền pháp mà thôi. Quyền nhà họ Trần truyền cho tới nay có 2 loại: Trường quyền vốn lấy từ quyền pháp của Thích Kế Quang nên dài và phức tạp; Thập tam thức vốn lấy từ TCQ phổ của Vương Tông Nhạc (VTN 1733-1795, ông sống vào đời Càn Long -1736-1796. Tham bác các lý luận của người xưa viết thành TCQ kinh. Võ học của VTN sau truyền cho Tưởng Phát người Hà nam và sau đó truyền cho con cháu của nhà họ Trần là Trần Trường Hưng - Dương lộ Thiền là học trò của Trần Trường Hưng). Tuy Trần thức có cả trường quyền và Thập tam thế nhưng quyền pháp chính yếu của họ Trần vẫn chủ yếu là Trường quyền (Thập tam thức là do con cháu sau này học của Vương Tông Nhạc) mà nổi tiếng là bài 83 và bài 71, tức Pháo trùy quyền.

       Phải giải thích dài như thế để các bạn biết rằng TCQ nhà họ Trần, họ Dương, họ Ngô, họ Vũ, họ lý, họ Hác, họ Tôn....đều có sự kế thừa lẫn nhau.

       Tóm lại, TCQ không thuộc về riêng nhà nào, ko phải của riêng ai sáng tạo mà là thuộc về di sản của nhiều thế h ệ(của dân và thuộc về nhân dân). TCQ là di sản phi vật thể của dân tộc Trung Hoa. Người TQ chỉ coi TCQ của nhà họ Dương là đi TCQ theo kiểu của (giống) nhà họ Dương; múa TCQ của nhà họ Trần thì gọi đó là múa theo kiểu của nhà họ Trần thôi...

      Vậy TCQ Chính Tông có nghĩa là khi bạn tập TCQ nhà họ Ngô thì tuân thủ theo kiểu nhà họ Ngô (các nhà đều có các bài qui định như Trần thức 56; Dương thức 40; Tôn thức 73; Ngô thức 45; Vũ thức 46.. ) Bạn đừng nhầm lẫn đang đi bài của nhà này lại múa sang kiểu của nhà kia thì đấy chính là không ...Chính tông.

      Thân ái chào các bạn! Chúc các bạn học tốt TCQ và thành đạt trong cuộc sống!

      Trả lời mục này là Võ sư: Thiều Ngọc Sơn (thuộc Liên đoàn Võ thuật Cổ truyền Việt Nam).

        Trích nội dung Bài trả lời của Vs: Thiều Ngọc Sơn trên website Trần Thức TCQ